Przepustnica to jeden z ważniejszych elementów układu napędowego samochodu. Bez systemu kontrolującego dopływ powietrza do cylindrów komputer sterujący pracą auta nie będzie w stanie dobrać odpowiedniej ilości paliwa. Przez to płynna jazda, a nawet ruszenie z miejsca, staną się dla kierowcy ogromnym wyzwaniem. Jak zbudowana jest przepustnica, jaką pełni funkcję w samochodzie i jak rozpoznać, że należy udać się do serwisu na przegląd?
Przepustnica – do czego służy?
Zgodnie ze swoją nazwą przepustnica kontroluje przepust powietrza, przepływającego przez filtr w stronę cylindrów. W istocie jest to zawór motylkowy, który otwiera się w miarę dodawania gazu i ulega zamknięciu po zdjęciu nogi z pedału. Obracający się wokół własnej osi dysk reguluje ilość powietrza, która dostaje się do silnika. Z kolei umieszczony na zaworze przepustnicy czujnik TPS (czujnik położenia przepustnicy) dostarcza informacji do jednostki centralnej samochodu. Dzięki temu komputer jest w stanie dobrać odpowiednią ilość paliwa, które następnie jest mieszane w cylindrze, gdzie następuje zapłon.
Dodatkowym elementem przepustnicy jest silnik krokowy. Ten podzespół pozwala silnikowi pracować nawet w sytuacji, gdy kierowca nie naciska na pedał gazu. Silnik krokowy utrzymuje przepustnicę otwartą w pozycji, która umożliwia pracę na niskich obrotach bez obawy o gaśnięcie. Przepustnica spełnia kluczową rolę podczas pracy auta, odpowiada za przyspieszenie, utrzymywanie właściwych obrotów oraz płynną jazdę.
Przyczyny złego działania przepustnicy
Wiedząc już, za co odpowiada przepustnica, można przedstawić najczęstsze przyczyny awarii tego elementu. Podobnie jak każdy element układu napędowego, przepustnica jest narażona na długotrwałe wstrząsy podczas jazdy. Może to doprowadzić do nieprawidłowego działania czujnika lub silnika krokowego. Jednakże znacznie większym zagrożeniem dla tej części jest brud. Zanieczyszczenia gromadzące się w obrębie przepustnicy mogą doprowadzić do sytuacji, w której zawór nie będzie w stanie się poprawnie zamknąć. Doprowadza to do zafałszowania wyników czujnika TPS oraz nieprawidłowego działania silnika krokowego. To z kolei prowadzi do zwiększenia spalania, nierównej pracy na biegu jałowym oraz pogorszenia przyspieszenia. Ze względu na fakt, że największym zagrożeniem dla przepustnicy jest brud, najczęstszą przyczyną złego działania zaworu jest źle działający filtr powietrza lub zanieczyszczenia wynikające z użytkowania paliwa o złej jakości. Znając już podłoże dla nieprawidłowego działania tego elementu, można przedstawić objawy uszkodzonej przepustnicy.
Brudna przepustnica objawy
Do symptomów zanieczyszczonego zaworu przepustnicy zaliczamy nierówną pracę silnika na jałowym biegu oraz gaśnięcie samochodu. Kolejnymi symptomami brudnej przepustnicy jest opóźniona reakcja na naciśnięcie pedału gazu, szarpanie podczas przyspieszania i zwiększone zużycie paliwa. Niestety objawy te nie są charakterystyczne dla zaworu i podobne symptomy mogą być związane z wadliwie działającymi świecami zapłonowymi lub problemami z zaworem EGR. Mimo tego w przypadku zabrudzonej przepustnicy można spróbować zdiagnozować problem poprzez inspekcję samej części. Jeżeli zawór ma metaliczny kolor to nie ma powodu do obaw. Jeżeli element pokryty jest czarnym nalotem, zyskujemy pewność, że trzeba udać się do warsztatu na czyszczenie lub wymianę.
Objawy uszkodzonej przepustnicy benzyna
Oprócz zabrudzenia przepustnicy możemy spotkać się również z uszkodzonym silnikiem krokowym. Jest to element, mający za zadanie utrzymać zawór przepustnicy w pozycji otwartej i nie dopuścić do zgaśnięcia silnika podczas pracy na niskich obrotach, jazdy na biegu jałowym lub podczas postoju. Uszkodzony silnik krokowy powoduje falowanie obrotów, niekontrolowane gaśnięcie samochodu lub zwiększanie obrotów podczas jazdy z niską prędkością. Przyczyną tych awarii zwykle są uszkodzenia mechaniczne lub zaśniedziałe styki.
Czujnik położenia przepustnicy objawy
Czujnik TPS ma za zadanie podawać komputerowi niezbędne informacje, służące do przygotowania odpowiedniej mieszanki w cylindrach. W przypadku nieprawidłowego działania czujnika położenia przepustnicy mamy do czynienia z podobnymi objawami jak w przypadku wadliwego silnika krokowego lub zabrudzenia zaworu. Wolniejsze przyspieszenie, wyższe spalanie, szarpanie, przygasanie lub brak płynności podczas jazdy na niskich obrotach mogą wskazywać również na źle działający czujnik TPS. Powodów uszkodzenia jest wiele, od uszkodzeń mechanicznych ślizgacza i bieżni oporowej, po zabrudzenie, poluzowaną wtyczkę czy zaśniedziałe styki.
W razie obaw, pojedź do warsztatu
Jazda z uszkodzoną przepustnicą prowadzi do wyższych wydatków związanych z paliwem. Może też wiązać się z uszkodzeniem innych części układu napędowego. Warto pamiętać, że czyszczenie przepustnicy jest znacznie tańsze, niż wymiana całego elementu, dlatego dobrze jest regularnie konserwować wnętrze zaworu.